หลังทําตา2ชั้น ห้ามอะไรบ้าง
หลังทำตาสองชั้น ไม่ว่าจะเลือกการผ่าตัดแบบ กรีดสั้น หรือ กรีดยาว ก็ตาม อาการบวมแดงรอบดวงตาอาจเกิดขึ้นได้ เนื่องจากผิวหนังบริเวณดังกล่าวค่อนข้างบอบบาง เมื่อทำการผ่าตัดจึงอาจเกิดการช้ำ การดูแลตัวเอง หลังทำตาสองชั้น
จึงเป็นเรื่องสำคัญ ทั้งนี้เพื่อลดอาการบวม และทำให้แผลหายไวขึ้น ข้อห้ามและข้อปฏิบัติหลังทำตาสองชั้นมีอะไรบ้าง หลังทําตา2ชั้น ห้ามกินอะไรบ้าง และสิ่งที่ควรระวังหลังผ่าตัดตาสองชั้น เพื่อให้ชั้นตาเข้าที่ ไม่เกิดอาการบวมอักเสบ มีดังนี้
7 ข้อห้ามหลังทำตาสองชั้น
1. ระวังไม่ให้แผลผ่าตัดถูกน้ำ
เมื่อแผลเกิดความชื้น ทำให้่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ ดังนั้น ควรทำความสะอาดแผลด้วยผ้าหรือสำลีสะอาด และซับแผลให้แห้งอยู่เสมอ
2. ห้ามนอนศีรษะราบกับพื้น/นอนคว่ำ
ช่วง 2-3 วันแรกหลังทำตาสองชั้น ควรนอนหนุนหมอนสูงกว่าปกติเพื่อลดอาการบวม
3. เลี่ยงการใช้สายตามากเกินไป
งดการใช้โทรศัพท์ เล่นคอมพิวเตอร์ ดูทีวี หรืออ่านหนังสือนานเกินไป เพื่อไม่ให้ดวงตาอ่อนล้า หรือเกิดอาการตาแห้ง ตาบวมช้ำได้
4. งดการใช้คอนแทคเลนส์
สำหรับผู้มีปัญหาสายตา ให้ใส่แว่นตาแทนชั่วคราว เพื่อป้องกันไม่ให้แผลผ่าตัดตาสองชั้นได้รับความกระทบกระเทือนจากการพยายามใส่คอนแทคเลนส์
5. ห้ามขยี้ตา แกะหรือเกาแผล
หลังศัลยกรรมเปลือกตา สาวๆอาจเกิดอาการคันแผลได้บ้าง แต่ไม่ควรแกะ เกา หรือขยี้ตา เนื่องจากจะทำให้แผลกระทบกระเทือนหรือเสี่ยงติดเชื้อ และหายช้าลงได้
6. งดสูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์
การสูบบุหรี่ทำให้อัตราการสูบฉีดเลือดสูงขึ้น หากมีเลือดไหลเวียนบริเวณใบหน้ามากเกินไปอาจทำให้เปลือกตาบวมมากขึ้น อีกทั้งควันบุหรี่ก็ทำให้ระคายเคืองตาได้ จึงควรงดสูบบุหรี่อย่างน้อย 1 สัปดาห์หลังผ่าตัดตาสองชั้นเสร็จ
เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ก็อาจทำให้เลือดสูบฉีด และแผลเกิดการอับเสบได้ จึงควรงดอย่างน้อย 1 เดือนหลังศัลยกรรมตาสองชั้นเช่นกัน
7. งดทานยา อาหาร และวิตามินบางชนิด
ระยะเวลา 1 เดือนแรกหลังผ่าตัด ควรงดอาหารรสจัด ของหมักดอง หรือสุกๆดิบๆ ที่อาจมีสิ่งเจือปน ทำให้แผลบวม หายช้า
นอกจากนี้ ควรงดทานยาแก้ปวด หรืออาหารเสริมและวิตามินที่ส่งผลต่อการแข็งตัวของเลือด เป็นระยะเวลา 1-2 สัปดาห์หลังผ่าตัดตาสองชั้น เช่น แอสไพริน ไอบูโพรเฟน นาพร็อกเซ่น ฟิชออยล์ โสม กระเทียม โอเมก้าทรี หรือวิตามินอี พริมโรส เป็นต้น
4 ข้อควรปฏิบัติหลังทำตาสองชั้น
1. พบแพทย์ตามนัด
ประมาณ 5 วันหลังผ่าตัดตาสองชั้น แพทย์จะนัดทำแผลและตัดไหม หลังจากนั้นจะมีการนัดดูแผลเดือนละครั้ง เป็นเวลา 3 เดือน ควรเข้าพบแพทย์ตามนัดเพื่อติดตามอาการและผลลัพธ์หลังผ่าตัด
2. ทานยาแก้อักเสบ ยาลดบวม ตามแพทย์สั่ง
สัปดาห์แรกหลังศัลยกรรม ควรทานยาแก้อักเสบจนครบ หากมีอาหารบวมมาก ควรปรึกษาแพทย์เพื่อทานยาแก้บวมร่วมด้วย
3. ทานอาหารที่ช่วยสร้างเซลล์ผิวใหม่และสมานแผล
เน้นทานอาหารที่มีโปรตีนสูง อุดมไปด้วยไขมันดี เช่น ปลาทะเลน้ำลึก น้ำมันมะพร้าว รวมถึงทานอาหารที่มีวิตามินเอสูง เพื่อช่วยลดอาการบวม
4. ฝึกบริหารกล้ามเนื้อตา
หลังผ่าตัดตาสองชั้น อาจเกิดอาการตึงที่เปลือกตา ลืมตาลำบาก จึงควรฝึกลืมตาบ่อยๆแม้ผิวจะตึง เพื่อช่วยให้ชั้นตาพับเข้าที่ เป็นการบริหารกล้ามเนื้อตาหลังผ่าตัด ให้เปิดตาได้กว้างขึ้น
ระยะเวลาดูแลตัวเอง หลังการผ่าตัด
1-3 วันหลังผ่าตัด
- ช่วง 1-3 วันแรก ก่อนตัดไหมนี้ ควรหลีกเลี่ยงไม่ให้แผลโดนน้ำ
- ก่อนตัดไหม ให้ทำความสะอาดใบหน้า อย่างระมัดระวัง ใช้ผ้าหรือสำลีชุบน้ำเช็ดทำความสะอาด หลังจากนั้นสามารถล้างหน้าได้ตามปกติ
- หลังผ่าตัด 24 ชั่วโมง ทายาขี้ผึ้งเคลือบแผล ตามที่แพทย์จัดให้ วันละ 2 ครั้ง เช่า-เย็น ก่อนทายา ควรทำความสะอาดแผล และซับแผลให้แห้งก่อน และไม่ควรทายาอื่นที่แผล นอกเหนือจากที่แพทย์จัดให้
- หากมีอาการบวมหรือเลือดออก ให้ประคบเย็นที่แผล และหน้าผาก ด้วยผ้าเย็นหรือเจลแพ็ก (Gel Pack) เพื่อช่วยให้หลอดเลือดหดตัว ลดอาการเลือดออก และลดอาการบวม ก่อนประคบให้ใช้ผ้าก๊อซรอง เพื่อป้องกันไม่ให้แผลเปียก
- นอนศีรษะให้สูง ใน 1-2 คืนแรกของการผ่าตัด เพื่อลดอาการบวม
1 สัปดาห์แรกหลังผ่าตัด
- ช่วง 1 สัปดาห์แรกชั้นตายังไม่เข้าที่มากนัก ผู้ที่ทำศัลยกรรมตาสองชั้น ยังต้องดูแลแผลอย่างระมัดระวัง โดยงดใช้สายตามากเกินไป เช่น ใช้สมาร์ตโฟน หรือแท็บเล็ตให้น้อยลง หลีกเลี่ยงการใส่คอนแทคเลนส์ ใช้แว่นตาแทน อย่างไรก็ตาม สามารถทำกิจวัตรประจำวันทำงานได้ตามปกติ
- รับประทานยาแก้อักเสบ หรือยาลดบวมตามที่แพทย์สั่งจนครบ 1 สัปดาห์ หากมีอาการปวด สามารถรับประทานยาแก้ปวดได้
- หลังวันที่ 3 เป็นต้นไป หากมีรอยช้ำ ให้ประคบอุ่น จะช่วยให้หายเร็วขึ้น หากมีอาหารบวมให้ประคบเย็น
- งดสูบบุหรี่ ประมาณ 1 สัปดาห์ เพื่อป้องกันไม่ให้เลือดสูบฉีดขึ้นใบหน้ามากเกินไป เพราะจะทำให้บวมมากขึ้น นอกจากนี้ควันบุหรี่อาจทำให้ตาระคายเคืองได้
1 เดือนแรกหลังผ่าตัด
ช่วงก่อนครบ 1 เดือนหลังผ่าตัด รอยแผลผ่าตัด อาจยังต้องการการทะนุถนอมอยู่ จึงควรงดสิ่งที่อาจให้ตาระคายเคือง หรืองดอาหารที่ส่งผลต่อแผล เช่น
- งดใส่คอนแทคเลนส์
- งดรับประทานอาหารรสจัด ของหมักดอง เครื่องดื่มแอลกอฮอล์
3 เดือนแรกหลังผ่าตัด
- หลังจากผ่านการตัดไหมระยะหนึ่งแล้ว ชั้นตาจะค่อยๆ เข้าที่ ในช่วงนี้ควรสังเกต ชั้นตาของตนเอง เพื่อที่จะได้แจ้งให้แพทย์ทราบ หากมีอาหารผิดปกติ
- พบแพทย์เพื่อติดตามอาการ เพื่อที่แพทย์จะได้ตรวจแผล ดูแลรอยแผล เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดรอยแผลเป็น
หลัง 3 เดือน - 1 ปี หลังผ่าตัด
- ช่วง 3 เดือนหลังผ่าตัด เป็นช่วงที่แผลเข้าที่เรียบร้อยแล้ว แพทย์จะนัดติดตามอาการเป็นระยะ ผู้ที่ศัลยกรรมตาสองชั้นควรพบแพทย์ตามนัดและรับประทานยาตามที่แพทย์สั่งอย่างสม่ำเสมอ
- ช่วง 6 เดือนแรก ไม่ควรนอนคว่ำและไม่ควรขยี้ตา เพราะจะทำให้ชั้นตาที่เย็บหลุดหรือไม่เท่ากันได้
รีวิว
สรุป
การดูแลตัวเองหลังจากทำศัลยกรรมตาสองชั้น อาจมีขั้นตอนยุ่งยากในช่วง 1-3 วันแรกเพราะต้องคอยระมัดระวังแผลให้หายสนิทโดยไม่มีอาการบวมหรือช้ำ และการดูแลแผลช่วงแรกๆ นี่เองที่จะส่งผลต่อรอยแผลในระยะยาว เพียงทำตามสเต็ปดูแลตัวเองอย่างสม่ำเสมอ เท่านี้แผลก็จะหายเร็ว
หมดกังวลเรื่องรอยแผลเป็น ให้คุณได้อวดดวงตาสดใสและมีเสน่ห์ได้อย่างมั่นใจ ควรที่จะงดให้ข้อห้ามที่กล่าวมาข้างตน และควรปฏิบัติตามข้อแนะนำ ที่ทางทีมแพทย์ ให้คำแนะนำไว้ เพื่อผลลัพธ์ตาที่ดี และสวยดูเป็นธรรมชาติ เพราะฉะนั้นอย่าละเลย ในการดูแลตัวเอง หลังการผ่าตัด
เนื้อหาโดย
หมอนุ้ย
พญ.จุติมา พัตรลิดานนท์
ว.35273
- แพทยศาสตร์บัณฑิต ปี 2550 จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- ปี 2556 จักษุวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- จักษุแพทย์จุฬา (ต้อหิน) ปี 2560 จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- Oculoplastic and reconstructive
- Oculoplastic and reonstruction research fellow UCSF USA
- จักษุแพทย์ชำนาญการ 17 ปี
